Studie
Antislip sokken studie 1:
Zwachtels om de benen is een veelgebruikte methode bij geriatrische patiënten. Het wordt vaak als tijdelijke behandeling ingezet wanneer zij last hebben van oedeem als gevolg van hartfalen (decompensatio cordis), of hun bloeddruk plotseling daalt wanneer zij gaan staan (orthostatische hypotensie). Door de zwachtels is het vaak onmogelijk om de eigen schoenen te dragen, waardoor de kans op uitglijden toeneemt. Ook hebben zij sneller kans op fysieke achteruitgang als zij door het dragen van de zwachtels niet meer kunnen of durven te lopen. Fysiotherapeuten van een Nederlands ziekenhuis, hebben een pilot uitgevoerd naar de toepasbaarheid van antislipsokken, om de veiligheid tijdens mobiliseren te vergroten.
Resultaten:
Uit het experimentele onderzoek bleek dat de antislipsokken minder glijgevaar geven in vergelijking tot het gebruik van alleen zwachtels. Het slipgevaar bleek het grootst bij mensen met gezwachtelde voeten, zowel op droge als natte vloeren. Op basis van onderzoeken uit de literatuur heeft het dragen van eigen, goed en veilig schoeisel de voorkeur. Wanneer dit niet mogelijk is door bijvoorbeeld zwachtels, is het aan te bevelen om de sokken te gebruiken in zowel heren- als damesmaten, gezien de dikte van de zwachtels. Daarnaast lijken uit de pilot de sokken ook goed bruikbaar om ’s nachts te dragen, wat bij kwetsbare ouderen met een hoog valgevaar een uitkomst kan bieden. Dit zal uit vervolgonderzoek nog moeten blijken. Het protocol voor het inzetten van de antislipsokken was voor alle verpleegkundigen duidelijk en in de meeste gevallen uitvoerbaar.
Voor de patiënt:
Voor de praktijk betekent dit onderzoek dat patiënten die worden gezwachteld en geen eigen schoeisel meer kunnen dragen, worden geadviseerd om antislipsokken te dragen. Het kan de patiënt helpen om te kunnen en durven lopen, waardoor zij minder snel last hebben van fysieke achteruitgang.
Antislip sokken studie 2:
Effecten van Nonslip Sokken op de looppatronen van ouderen bij het lopen op een gladde ondergrond
Anna L. Hatton, PhD;
Daina L. Sturnieks, PhD;
Stephen R. Lord, PhD;
Joanne C.M. Lo, BS;
Hylton B. Menz, PhD;
Jasmine C. Menant, PhD
J Am Podiatr Med Assoc (2013) 103 (6): 471-479.
https://doi.org/10.7547/1030471
Achtergrond:
Slips zijn een veel voorkomende oorzaak van vallen, en er zijn antislipsokken op de markt gebracht om uitglijden bij ouderen te voorkomen. Er zijn echter maar weinig studies die de biomechanische en klinische effecten van het lopen in antislipsokken hebben onderzocht. Deze studie had tot doel om de loopparameters te onderzoeken bij oudere mensen die op een gladde ondergrond lopen met klittenbandsokken in vergelijking met de standaard sokken en blote voeten.
Methoden:
Vijftien ouderen voltooiden vijf proeven van de snelle Timed Up and Go test, terwijl ze op blote voeten liepen en standaard sokken en sloopsokken droegen. Kinematische gegevens (staplengte, hiel horizontale snelheid bij hielaanval, en voet-vloer hoek bij hielaanval) en klinische gegevens (totale Timed Up en Go testtijd, totaal aantal stappen, aantal stappen op zijn beurt, en waargenomen uitglijders, struikelen, of vallen) werden verzameld.
Resultaten:
De prestaties op de Timed Up en Go test verschilden niet tussen de condities van de blote voeten en de niet-slip sokken; de deelnemers liepen echter langzamer en namen kortere stappen bij het dragen van standaard sokken. Deelnemers beoordeelden de antislipsokken op het gevoel minder glad te zijn dan de sokken op blote voeten en de standaard sokken.
Conclusies:
Vergeleken met het dragen van standaardsokken verbetert het dragen van antislipsokken de loopprestaties en kan dit het risico op uitglijden bij oudere mensen verminderen. (J Am Podiatr Med Assoc 103(6): 471-479, 2013)
Valincidenten zijn naar verluidt verantwoordelijk voor 25% van de valgerelateerde heupfracturen bij ouderen,1,2 en 66% voor natte of gladde oppervlakken.3 In 1 jaar werd 59% van de 91 zelfgerapporteerde valincidenten toegeschreven aan struikelen en uitglijden bij 50 onafhankelijke, in de gemeenschap wonende ouderen.4 Omdat de meeste valincidenten bij ouderen plaatsvinden tijdens het voortbewegen,5 is de ontwikkeling van therapeutische interventies om het lopen te verbeteren en de neiging tot uitglijden te verminderen, van groot klinisch belang.
De invloed van schoeneigenschappen, waaronder hakhoogte, schoensluitingen en buitenzoolprofielen,6 op de slipneiging bij ouderen is door verschillende groepen7-10 onderzocht met het oog op het identificeren van het optimale schoeisel voor de preventie van vallen. Schoenen worden echter meestal niet binnenshuis gedragen, en er is gesuggereerd om op blote voeten of in kousen op een nat of gepolijst binnenoppervlak te lopen om het risico op uitglijden te verergeren10.
In enkele laboratoriumonderzoeken is onderzoek gedaan naar uitglijden tijdens het lopen op gladde oppervlakken en zijn de hielcontactdynamiek bij jongeren11 en de loopparameters12 en de houdingsreacties13 bij ouderen gekwantificeerd. De bevindingen van deze studies geven aan dat ouderen hun staplengte, hielcontactsnelheid en wrijvingsgebruik bij het lopen op een gladde ondergrond verminderen in vergelijking met niet-libberige loopomstandigheden. Dergelijke veranderingen in looppatronen kunnen het gevolg zijn van bewuste ontwijkingsstrategieën van ouderen om hun evenwicht te bewaren. Hoewel dit bewijs ons helpt om een beter inzicht te krijgen in het loopwerk in verband met uitglijden, is het dringend noodzakelijk om interventies te identificeren en te beoordelen die kunnen helpen om het risico op uitglijden bij oudere mensen te verminderen.
Commercieel verkrijgbare antislipsokken kunnen de capaciteit hebben om uitglijden bij ouderen te voorkomen wanneer ze binnen lopen. Het bewijs voor het effect van antislipsokken op de slipneiging is echter beperkt en tegenstrijdig. Een recent onderzoek van Tsai en Lin14 rapporteerde dat oudere mensen een voorzichtiger looppatroon hanteren bij het dragen van sokken, in vergelijking met wanneer ze op blote voeten lopen, door met een lagere snelheid te lopen en kortere stappen te nemen. Het dragen van sokken kan de wrijving tussen de voet en een vloeroppervlak zoals linoleum of vloerplanken verminderen, waardoor ouderen meer risico lopen om uit te glijden. Sokken die niet uitglijden en voorzien zijn van rubberen griponderdelen kunnen deze dreiging verminderen.
Chari et al15 onderzochten echter de tractievoordelen van antislipsokken ten opzichte van blote voeten, steunkousen en standaardsokken. Antislpslipsokken zouden minder slipweerstand vertonen dan blote voeten tijdens een staande hellingtest bij drie oudere mensen. Het blijft echter onduidelijk of, bij oudere mensen, antislipsokken meer tractie zouden geven bij het lopen op een gladde ondergrond.
Tot nu toe heeft slechts één studie de biomechanische effecten van antislipsokken op de slipweerstand tijdens het lopen onderzocht in vergelijking met sokken op blote voeten, standaardsokken en slippers zonder rugleuning.16 Hübscher et al16 gebruikten een op de hiel gemonteerde versnellingsmeter om de hielvertragingstijd te meten als maatstaf voor de slipweerstand tijdens een 12 meter lange wandeling op een vlakke ondergrond bij gezonde jonge mensen. Ten opzichte van de toestand op blote voeten nam de hielvertragingstijd aanzienlijk toe bij het dragen van standaardsokken en pantoffels zonder rug, wat duidt op een nadelig effect. Er zijn echter geen significante verschillen waargenomen tussen de toestand van blote voeten en de toestand van niet-slippende sokken.16 Deze bevindingen suggereren dat niet-slippende sokken een grotere mate van tractie kunnen bieden dan standaardsokken en pantoffels en een gelijkwaardige slipweerstand bij het lopen op blote voeten. Dit veelbelovende bewijs bij jongeren wijst op de noodzaak van verder onderzoek naar de mogelijkheden van antislipsokken om een eenvoudige en effectieve ingreep te doen om het risico op uitglijden tijdens het lopen en draaien binnenshuis bij oudere mensen te verminderen.
Het doel van dit onderzoek was dan ook om de effecten van het dragen van antislipsokken op de loopparameters bij ouderen bij het lopen op een gladde ondergrond te onderzoeken. Deze effecten werden gekwantificeerd door het meten van het aantal stappen en de tijd die nodig is om een gemeenschappelijke klinische test van de mobiliteit te voltooien met lopen en draaien op een gladde gepolijste ondergrond, naast biomechanische metingen van staplengte, horizontale hielsnelheid en voet-vloerhoek bij hielaanval.17 We veronderstelden dat het dragen van antislipsokken zou leiden tot 1) snellere looptijden, 2) minder stappen tijdens het lopen, 3) een grotere staplengte, 4) minder horizontale hielaanvalssnelheid en 5) een grotere voetvloerhoek bij de hielaanval vergeleken met de omstandigheden op blote voeten en de standaard katoenen sokken.
